Glüten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bitkisel protein olarak tanımlanmaktadır. Glüten, eklendiği ürünlerin ya da besinlerin kıvam almasını, esnek olmasını ve yumuşak olmasını sağlar. Yani glütenin bağlayıcı özelliği vardır. bu özellikleri sayesinde glüten gıda endüstrisinde  oldukça sık kullanılan bir üründür. Glüten en çok hazır ürünler, ekmek, makarna gibi elde yapılan ürünlerde yani hamur işlerinde bulunur. Ancak bulgur, irmik gibi bazı tahılların yapısında da doğal olarak glüten vardır. Glüten gıda  endüstrisinin yanında kozmetik ürünlerinin üretiminde de kullanılmaktadır. Diş macunu ve tutkal gibi bir çok üründe kıvam arttırdığı için glüten kullanılmaktadır.  Glüten, çoğu insanın vücudu tarafından tolere edilebilirken, bazı insan vücutlarında alerjik reaksiyona neden olabilir. 

Glutenin Faydaları Nelerdir?

Glüten, birçok besinde bulunmaktadır. Gluten yiyeceklere kıvam, esneklik ve yumuşaklık katmaktadır. Yiyecek yapımında faydası olduğu gibi, insan vücuduna da faydaları bulunmaktadır. Glütenin faydaları aşağıdaki gibidir;

·       Bağırsaklardaki faydalı bakterilerin çoğalmasını sağlar.

·       Probiyotik olarak kabul edilir.

·       Kilo kontörlünü sağlar.

·       İnsülin direncini korur. 

·       Kalp damar sağlığını korur.

·       Beyin felcinin önüne geçer.

·       Diyabet ve diyabetli ilgili hastalar üzerinde etkilidir. 

Glutenin Zararları Nelerdir? 

Gluten bir çok vücutta olumsuzluklara neden olmazken, bazı alerjik bünyelerde glütenin zararları görülebilir. Glütenin zararlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz. Glütenin zararları;

·       Çölyak hastalığına neden olabilir. Çölyak hastalığı, ince bağırsağın emilim noktalarını azaltarak sindirim bozukluklarına yol açar. 

·       Yeteri kadar besin alınmadığı için kemik erimesi meydana gelebilir. 

·       Kansızlık görülebilir.

·       Diş çürükleri görülebilir.

·       Büyüme geriliği görülebilir.

·       Boy kısalığı meydana gelebilir.

·       Halsizlik ve yorgunluk söz konusu olabilir.

·       Regl düzeninde bozukluklar görülebilir. 

·       Ergenlik gecikmesi gibi durumlar söz konusu olabilir.

·       Tiroid hastalığına neden olabilir.

·       Cilt hastalıkları meydana gelebilir. 

·       İnce bağırsak kanserine yol açar. 

·       Vücutta kızarıklık ve nefes darlığı yapabilir. 

·       Çarpıntıya söz konusu olur, hastaneye gitmenize sebebiyet verebilir.

Gluten Hangi Besinlerde Bulunur? 

Gluten, bazı insanların vücutlarına etki etmezken, bazı insanları hasta edebilir. Özellikle glüten, arpa, buğday ve çavdar gibi tahıllarda bulunmaktadır. Glutenin bulunduğu besinler aşağıda sıralanmıştır. Glutenin bulunduğu besinler;

·       Ekmek, simit poğaça ve lavaş gibi hamur işlerinde glüten bulunur. 

·       Makarna, kuskus, bulgur ve hububatlarda glüten bulunur.

·       İrmik

·       Şekerlemeler

·       Pasta ve kek ürünleri

·       Malt tatlandırıcısı ve malt ürünleri içeren yiyecek ve içeceklerde

·       Graham, fosfat ve doğal buğday unundan yapılan besinlerde

·       Patates kızartması, cips gibi işlenmiş et ürünlerinde

·       Soya sosu ve modifiye edilmiş nişastalarda

·       Soslu kuruyemişlerde

·       İşlenmiş gıdalarda 

Glüten bulunmaktadır. Glütene karşı duyarlılığı olan insanların paketli gıdaları almadan önce paketlerin arkasında bulunana içeriğini okumasını öneririz. 

Gluten Bulunmayan Besinler Nelerdir? 

Doğal olarak içeriğinde glüten barındıran besinler olduğu gibi doğasında glüten barındırmayan besinler de vardır. glüten barındırmayan besinler iki farklı gruba ayrılabilir. Bu gruplar şöyledir;

·       Glüten içermeyen Tahıl ve Tohumlar

–       Mısır

–       Pirinç

–       Kinoa,

–       Chia,

–       Keçiboynuzu,

–       Keten tohumu,

–       Tef,

–       Darı,

–       Karabuğday,

–       Amarant,

–       Yulaf.

·       Glüten içermeyen Sağlıklı Besinler 

–       Et ve deniz ürünleri,

–       Yumurta,

–       Sebzeler,

–       Baklagiller,

–       Süt ürünleri,

–       Meyveler,

–       Kuru yemiş,

–       Kök ve yumrular.

Beslenmeniz için besin seçerken olabildiğince glüten içermeyen besinler tercih edebilirsiniz. Paketli gıdaların içeriğinde glüten içermez ürünlerini satın alabilirsiniz. Bu yüzden de paket içeriği okuma alışkanlığı kazanmanız gerekir. Burada önemli olan nokta ise glütensiz işlenmiş gıdalar, nütrientler bakımından oldukça yetersizdir, bu yüzden de yüksek kalori ve katkı maddeleri içerebilir. Yani her glütensiz paket gıda, göründüğü kadar masum olmayabilir. 

Glüten Alerjisi Nasıl Anlaşılır?      

Sindirim sisteminde meydana gelen bir takım sıradan olmayan belirtiler glüten alerjisinin en sık görülen belirtilerindendir. Kansızlık ve kilo kaybının görülmesi de glüten alerjinin en sık rastlanan diğer belirtileri arasındadır. Bu belirtileri kendinizde gözlemlediğinizde bir hekime başvurmanızı tavsiye ederiz. Hekim sizi muayene ettikten sonra sizi çölyak hastalığının olup olmadığını teşhis etmek için test yaptırmanızı talep edecektir. Çölyak tanısını koymak için de iki yöntem vardır. bu yöntemler aşağıdaki gibidir;

·       Kan testleri; tTG- ıgA testleri en çok uygulanan testlerdir. Eğer bu testler pozitif sonuçlanırsa, bu testi doğrulamak için doku biyopsisi yapılır.·       İnce bağırsak biyopsisi; bağırsaklarda meydana gelen hasarları teşhis etmek için ince bağırsaktan küçük bir doku örneği alınarak yapılır.

 

“Glüten nedir” başlıklı yazımızı severek okuduysanız ve sağlıklı beslenme konusununa ilgi duyuyorsanız “Pisilyum- Karnıyarık Otu Tüketmemiz için 5 Faktör” başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.

Yorum Yaz

Lütfen dikkat: yorumlar yayınlanmadan önce onaylanmalıdır.