Kan, insan için yaşamsal fonksiyonları adına “yaşamsal” sıvı olarak tanımlanabilir. Bu sıvının da üretimi organların fonksiyonlarına yerine getirmesiyle mümkün olur. Aynı zamanda kanda bulunan hücrelerin, vitamin ve minerallerin dengeli olması da oldukça önemlidir. Biz de sizin için, anemi hakkındaki bilgileri derledik, sağlıklı okumalar dileriz!
Anemi Nedir?
Anemi, kansızlık olarak bilinmektedir. Anemi yani kansızlık, kandaki hemoglobin seviyesinin olması gerekenden çok düşük olması olarak tanımlanabilir. Anemi, kırmızı kan hücrelerinin (alyuvar) azalmasıyla meydana gelen bir sağlık problemidir. Genetik yapı, sağlıksız ve yetersiz beslenme gibi durumlar anemiye neden olan durumlar arasında sıralanabilir. Anemi, her yaştan, her cinsiyete kadar her bireyde görülebilir. Ancak, bazı araştırmalar kadınlarda anemiye daha fazla rastlamaktadır. Bunun nedeni ise kadınların regl kanamaları, hamilelik ve doğum süreçleridir. Ayrıca, 65 yaş ve üzeri bireydeler anemiye rastlanma sıklığı daha fazladır. Anemisi bulunan kişilerde en sık rastlanan belirtirler şunlardır; halsizlik, uyku isteği ve baş dönmesidir. Aneminin temelde 7 türü vardır. Bu türlerden bazıları tedavi edilirken, bazı türleri ise tedavi edilemez.
Anemi Çeşitleri Nelerdir?
Anemi, kansızlık olarak tanımlanmaktadır. Kansızlığın yani aneminin temelde 7 türü vardır. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir;
· Kronik hastalık Anemisi; bazı kronik hastalıklar alyuvar oluşumunu engelleyebilir. Bu hastalıklar şöyle sıralanabilir;
– Kanser
– HIV/AIDS
– Romatoid Artrit
– Böbrek Hastalığı
· Demir Eksikliği Anemisi; Hastalarda en sık rastlanılan anemi türüdür. Eğer vücutta yeteri kadar demir yoksa, anemi görülme olasılığı bulunmaktadır.
· Megaloblastik Anemi: B9 vitamini ve B12 vitamininin kanda az bulunmasından dolayı meydana gelen anemi türüdür.
· Aşırı kansızlık Anemisi (Aplastik anemisi); kemik iliğinin, kırmızı kan hücresi ve beyaz kan hücresi üretmediği durumlarda, kemik iliği yetmezliği gibi durumlarda meydana gelen anemi türüdür.
- Hemolitik Anemiler; Alyuvarlarının fonksiyonlarının tamamlandığı zaman, kanda hızlı bir şekilde yok olması durumlarında meydana gelir.
– Akdeniz anemisi,
– Orak hücreli anemi,
Hemolitik anemi çeşitlerindendir.
- Kemik İliği Hastalığına Bağlı Anemi; lösemi gibi hastalıkların, kemik iliğindeki kan hücrelerini olumsuz etkilemesi sonucunda meydana gelen anemi türüdür.
- Malaryal Anemi: Sivrisineklerin insanları sokması/ ısırması sonucunda meydana gelebilen anemi türüdür.
Anemi Nedenleri Nelerdir?
Kan hücrelerinin üretilmesi ya da işlevini tamamlamış kan hücrelerinin kanda kaybolma durumlarına göre anemi meydana gelebilir. Bu yüzden de anemiye neden olan sorunu bulup, tedavi etmek oldukça önemlidir. Anemi nedenleri temelde iki başlığa ayrılır. Bu başlıklar;
· Alyuvar üretimini azaltan faktörler
– Alyuvar oluşumunda etkin bir rol alan ve böbreklerde üretilen eritropoietin hormonunun yetersiz kalması ya da bu hormonun işlevini tam olarak yerine getirememesi
– Yetersiz beslenmeden dolayı meydana gelen; demir, B12 eksikliği veya B9 (folik asit) eksikliği
– Tiroid bezinin, tiroid hormonu salgılamaması durumu
· Alyuvar tahribatını artıran faktörler
– Kanamalar
– Kazalar
– Ameliyatlar
– Bağırsak bozuklukları (crohn hastalığı ve çölyak hastalığı)
– Kadınlarda düzensiz-şiddetli adet dönemi ve bir tür rahim hastalığı olan çikolata kisti
– Gebelik ve çocuk doğurma
– Siroz (özellikle alkolizme bağlı olarak gelişen)
– Karaciğer ve dalak bozuklukları
– lenfoma, lösemi gibi bazı kanser türleri
– Bazı ilaçlar veya toksine maruz kalmak
– Bazı enfeksiyonlar, kan hastalıkları, otoimmün bozukluklar
– Kan uyuşmazlığından kaynaklanabilen alyuvarların yıkımı (hemoliz)
– Genetik bozukluklar (Akdeniz anemisi –talasemi- ve orak hücre anemisi gibi)
Anemiye İyi Gelen Besinler Nelerdir?
Anemi, şiddetli yorgunluk, ağız kenarlarında ve vücudun bazı yerlerinde çatlaklar, sıcak aylarda bile el ve ayakların buz gibi olması gibi belirtilerle anlaşılabilir. Bu belirtileri gidermek için bir noktada tükettiğimiz besinlere dikkat etmemiz gerekmektedir. Bazı besinler anemi hastalığı tedavisinde destekleyen besinler olabilir. Ancak, unutulmaması gereken nokta durum ne olursa olsun, bir hekime danışmak gerekir. Anemiye iyi gelen besinler aşağıdaki gibi sıralanabilir;
- Sığır eti ve diğer etler,
- Fasulye, mercimek, demir takviyeli tahıllar,
- ıspanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler ve
- Kurutulmuş meyveler
- Yeşil bezelye,
- Barbunya,
- Yer fıstığı ve
- Ekmek, tahıl, makarna ve pirinç tahıl ürünleri
- Süt ve süt ürünleri
- Besinler narenciye ve meyve suları, biber, brokoli, domates ve çilek
- Çekirdekli kuru siyah üzüm
- Isırgan otu
Anemiye iyi gelen besinlerin dışında doktorunuza danışarak, çeşitli takviye gıdaların tüketilmesi de anemi şikayetinizin azalmasına yardımcı olacaktır.